الحمدلله،

بنظر می رسد منظور سوال کننده ازدواج پیامبر صلی الله علیه وسلم با عایشه رضی الله عنها است نه خدیجه رضی الله عنها زیرا ازدواج پیامبر صلی الله علیه وسلم با خدیجه در سن 25 سالگی خود و 40 سالگی خدیجه بوده است.

اما حکمت ازدواج پیامبر صلی الله علیه وسلم با عایشه رضی الله عنها با وجود سن کم ایشان (البته در فرهنگ و دیدگاه  جوامع امروزی):

اولا شرایط سنی که در فرهنگ ما که امروزه متداول است، در آن عصر و نزد عرب های آن زمان متداول نبود. بسا اتفاق می افتاد دختران نو رسیده به عقد مردان کهنسال در می آمدند.

ثانیا محققان معتقدند دختران بطور میانگین در مناطق گرمسیر زودتر از نظر جسمی بالغ می‌شوند.

اما پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم ، عایشه را بعد از وفات خدیجه، در مکه و قبل از هجرت، در حالی که او دختری شش ساله بود، به عقد خود در آورد و در مدینه در سال نخست هجرت، وقتی او نه ساله بود، او را به خانه‌اش برد.( معین السیره، ص 168.)

پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  در سن پنجاه و چهار سالگی با عایشه ازدواج نمود و شکی نیست که گذشت سالها به عنوان قاعدة کلی مقیاس عمر انسانها است، اما مقیاس حقیقی، نشاط و سرحالی و توانایی انسان بر اقدام و کار می‌باشد. گاهی انسانی سی ساله از نظر جسمی و روحی در حدی است که گویا پنجاه ساله است و گاهی انسان پنجاه ساله‌ای را می‌بینی که از چنان قدرت بدنی و روحی برخوردار است که گویی بیش از سی سال سن ندارد. رسول خدا در این میدان بی‌نظیر بود. او در حالی که پنجاه سال سن داشت، امّا از نظر همت و مردانگی و قاطعیت بسان مردی بود که تازه بهار جوانی‌اش گل کرده باشد و هیچ انسانی در این باره با او برابری نمی‌کرد؛ چنانکه دلایل زیادی این مطلب را تأیید می‌نماید:

الف: وقتی پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  برای تبلیغ دین اسلام و عرضة آن نزد بنی عامر بن صعصعه رفت، بحیره بن فراس گفت:

به خدا سوگند اگر این جوان قریشی را همراه خود کنم، به وسیلة او همة عرب را خواهم خورد بر اساس این گفته، بحیره، پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  را جوان توصیف کرد و جوان کسی است که در آغاز زندگی قرار دارد و سرشار از نیرو و چابکی است و اینکه گفت: «به وسیله او عرب را خواهم خورد» و این به دلیل چابکی، زرنگی و همتی است که در شخصیت پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم مشاهده کرد. همتی که تمام عرب نمی‌توانند در برابر آن بایستند. بنابراین، دیدگاه خود را چنین تعبیر کرد که عرب را به وسیلة او خواهد خورد. در حالی که در آن روز پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم   پنجاه سال سن داشت. آری او از نظر ساختار بدنی، قیافه، روحیه و همت، واقعاً جوان بود.( معین السیره، ص 171.)

ب – در حکایت هجرت آن طور که بخاری از انس رضی الله عنه  روایت می‌کند، آمده است که آن حضرت در حالی به مدینه وارد شد که ابوبکر پشت سر ایشان سوار بود و ابوبکر پیرمردی بود که شناخته می‌شد و پیامبر جوانی بود که او را نمی‌شناختند؛ پس هر کسی با ابوبکر ملاقات می‌کرد، می‌گفت ای ابوبکر! این که جلوی تو سوار است، کیست؟ ابوبکر می‌گفت: این مرد، راه را به من نشان می‌دهد و فرد چنین گمان می‌کرد که منظور ابوبکر، راه است و حال آنکه منظور او راه خیر و هدایت بود هدف اینکه گرچه ابوبکر از رسول خدا سن کمتری داشت، ولی به خاطر شادابی و زرنگی رسول خدا، مردم او را جوان می‌نامیدند.( شرح الزرقانی علی المواهب، ج 1، ص 355 به نقل از معین السیره.)

 یعنی ابوبکر در سن واقعی خود پیر مشخص می‌شد در حالی که پیامبر  صلی الله علیه وسلم  جوان به نظر می‌آمد؛ چون موی سفید و پیری در او ظاهر نشده بود. همان طور که قسطلانی این مطلب را توضیح داده و گفته است: موهای رسول خدا سفید نشده بود با اینکه از ابوبکر سن بیشتری داشت و شاید به خاطر همین بود که تفاوت سنی پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  با عایشه، زیاد مشهود نبود تا جایی که با عایشه، مسابقه دوندگی می‌گذارد یک بار عایشه از پیامبر خدا  صلی الله علیه وسلم  سبقت می‌گیرد و باری دیگر آن حضرت از عایشه سبقت می‌گیرد و می‌فرماید: «این در مقابل آن یکی است.»( معین السیره، ص 172.)

ضمناً برای اندیشمندان و صاحبان فکر و اندیشه حکمت بزرگ ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم  با عایشه پوشیده نیست؛ چراکه این ازدواج مبارک در آغاز زندگی مدنی و با آغاز مرحلة قانونگذاری زندگی پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  انجام گرفت و بی‌گمان بخش بزرگی از زندگی انسان در خانه و با خانواده‌اش سپری می‌شود.

پس این بخش از زندگی پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  باید برای مردم نقل و بیان می‌شد تا بتوانند به آن تأسی جویند و این وظیفة مهم را عایشه و دیگر امهات المومنین انجام می‌دادند. عایشه به سبب هوشیاری و فهمی که خداوند به او بخشیده بود، توانست نقش خود را به بهترین شیوه ایفا کند؛ چنانکه بررسی مختصر هر کتابی از کتابهای سیره گواهی آشکار بر این مدعا است.

عایشه حدود پنجاه سال بعد از رسول خدا زیست و مدت زندگانی او با پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم  او را یاری نمود تا آنچه را که از پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم  دیده و شنیده بود، به مردم برساند. خداوند از او راضی و خشنود باد.( معین السیره، ص 173.)

 

همچنین می توانید به این  مقاله مراجعه کنید.

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین